İnsan zihnindeki en güçlü metafor:
Platon’un Arabası.
İnsanların %97’sinin diyetlerini yarıda bırakmasının, hayallerinden vazgeçmesinin ve hayatta sürekli mutsuz olmasının nedeni bu.
Bu yüzden, onun psikolojik gücünü keşfetmeye başlayalım.
MÖ 360 yılında filozof Platon, insan ruhunu iki atı kontrol etmeye çalışan bir arabacı olarak tarif etti:
asil beyaz at = Değerlerimiz, erdemlerimiz ve yüksek ideallerimiz.
yabani siyah at = Dürtülerimiz, arzularımız ve temel içgüdülerimiz.
Asil beyaz at, uzun vadede iyi ve faydalı olana doğru çeker.
Bu at şunları temsil eder:
• disiplin
• sabır
• cesaret
• bilgelik
Bu at, nazik yönlendirmelere uyar ve doğru olanı yapmak ister.
Yabani siyah at, hızlı haz ve rahatlığa doğru çeker.
Bu at, şunları temsil eder:
• korkularınız
• arzularınız
• ve anlık ödüllere duyduğunuz ihtiyaç.
Bu atın sıkı bir şekilde kontrol edilmesi gerekir, yoksa arabayı yoldan çıkarır.
Arabanız yoldan çıktığında, durum şöyle hissettirir:
• Ne yapmanız gerektiğini bilirsiniz, ama kendinizi bunu yapmaya zorlayamazsınız
• Aynı hataları tekrar tekrar yaparsınız
• İşlere başlarsınız ama asla bitiremezsiniz
• Şimdi ile sonra arasında bölünmüş hissedersiniz
Tanıdık geliyor mu?
Modern beyin bilimi, Platon’un 2.400 yıl önceki öngörüsünü doğruluyor:
Beynimizde hızlı ödüller için (limbic sistem) ve uzun vadeli planlama için (prefrontal korteks) ayrı sistemler bulunur.
Ödül merkezi daha eski ve güçlüdür.
Planlama merkezi ise çabuk yorulur.
Bu, şu durumları açıklar:
• Yeni alışkanlıklar üç hafta içinde sönümlenir
• Yorgun veya stresli olduğumuzda diyetler başarısız olur
• Günde 150’den fazla kez sosyal medyayı kontrol ederiz
• Daha iyisini bilmemize rağmen egzersizleri atlarız
Arabacımız, yabani atla mücadele ederken tükenir.
En zor kısım ne yapacağımı bilmek değildir, rahatlık ile büyüme arasındaki savaşı kazanmaktır.
İşte arabayı yeniden kontrol altına almak için 5 adımlı yaklaşım:
Adım 1: Atları Tanıyın
Yabani atınızın (dürtüler) asil atınızla (değerler) çatıştığı anları belirleyin.
Bu öz farkındalık, ilk gücünüzdür.
Yoldan çıktığınızı hissettiğinizde durun ve hangi atın önde olduğunu adlandırın.
Adım 2: Arabacıyı Güçlendirin
Bilinçli zihniniz, yabani atla mücadele ederken kolayca yorulur.
Zihinsel dayanıklılığı şu yollarla geliştirin:
• Stratejik molalar
• Karar yükünü azaltma
Arabacınız ne kadar güçlüyse, kontrolünüz o kadar iyi olur.
Adım 3: Vahşi Atı Eğitin
Doğru yolda ilerlemenin ödüllendirici hissettireceği sistemler yaratın:
• Hedefleri daha küçük zaferlere bölün
• Anında geri bildirim döngüleri oluşturun
• İlgiyi artırmak için yeniliği kullanın
• Süreci keyifli hale getirin
Vahşi atın elemeye değil, yönlendirilmeye ihtiyacı vardır:
4. Adım: Asil Atı Besleyin
• İstediğiniz geleceği her gün görselleştirin
• Haftalık olarak ilham verici içerikler okuyun
• Hedeflerinizin sembollerini görünür tutun
• Hedeflerinizi paylaşan insanlarla bağlantı kurun
Daha derin değerleriniz ve vizyonunuzla düzenli olarak yeniden bağlantı kurun.
Adım 5: Her İki Enerjiyi Dengeleyin
• Gerçek ustalık, iki atın da bir ekip olarak çalışmasını sağlamaktır.
• Ne zaman disiplinli bir şekilde ilerleyeceğinizi ve ne zaman dinleneceğinizi bilin.
• Vahşi atın tutkusunu, asil atın koyduğu hedeflere ulaşmak için kullanın.
Bu dengeli bütünleşme bilgeliğin özüdür.
Bu metafor büyümeye yaklaşımımı değiştirdi...
• Kayıp → Günlüğü
• Yorgun → Düşünmek
• Depresyonda → Yaz
• Bunalmış → Yürüyüş
